กิฟท์
(GIFT, Gamete intrafallopian transfer)คือวิธีการที่ใส่เชื้ออสุจิ
(ที่เตรียมแล้ว) และไข่ (sperm and egg)
เข้าไปในท่อนำไข่ของฝ่ายหญิง
1 หรือ 2 ข้าง ทั่วๆไปจะใส่ไข่ 2 ฟองร่วมกับตัวเชื้ออสุจิ 5 หมื่นถึง 1 แสนตัวต่อท่อ
1 ข้าง
(รวมแล้วใช้ไข่
4 ฟอง)
1.
ภาวะมีบุตรยากที่ไม่ทราบสาเหตุ
2.
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญนอกโพรงมดลูก
3.
เชื้ออสุจิอ่อนแต่ไม่มาก
4.
หลังจากไม่สำเร็จจากการผสมเทียมโดยใช้เชื้อชายอื่น
1.
การกระตุ้นไข่ให้ได้ไข่หลายๆฟอง ในรอบธรรมชาติจะมีไข่เพียง 1 ฟองต่อเดือน
แต่ในรอบที่จะใช้วิธีช่วยการเจริญพันธุ์
เช่น
กิฟท์ เราจะกระตุ้นรังไข่หลายๆฟองเพื่อเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์ ซึ่งมีหลายวิธีแต่วิธีการที่ใช้บ่อยคือ
1.1
วิธีที่ใช้ระยะเวลายาว (long protocol) โดยการให้ฮอร์โมนตัวหนึ่ง (GnRHa,
gonadotropin releasing hormone agonists)
อาจโดยการพ่นยาเข้าโพรงจมูกหรือฉีดยาเข้าใต้ผิวหนัง
ประมาณ 7-10วันก่อนที่จะมีประจำเดือนให้ไป
จนกระทั่งตรวจพบว่าระดับฮอร์โมนเอสตราไดออล
(estradiol) มีระดับน้อยกว่า 30-35 พิโคกรัมต่อซี.ซี
จึงเริ่มต้นยาฉีดเพื่อกระตุ้นรังไข่
ยาที่ใช้คือ hMG (human menopausal gonadotropin) หรือ FSH(follicle stimulating
hormone) ซึ่งมีชื่อทางการค้าแตกต่างกันไป ส่วนใหญ่จะให้ยาฉีดทุกวัน
ติดตามผลการกระตุ้นรังไข่โดยการดูขนาดของถุงไข่(follicle)
ด้วยเครื่องคลื่นเสียงความถี่สูง
อาจใช้ร่วมกับการตรวจเลือดเพื่อดูระดับ เอสตราไดออลซึ่งระดับจะสูงสัมพันธ์กับขนาด
และจำนวนของถุงไข่
ให้ยาจนกระทั่งมีถุงไข่ที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 18-20 มม.(จากการวัดโดยคลื่นเสียงความถี่สูง)
จำนวนอย่างน้อย
2-3 ถุง จึงให้ฮอร์โมนอีกชนิดหนึ่ง (hCG, human chorionic gonadotropin) ขนาด
5,000-10,000 ยูนิต
ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ
และจะทำการเจาะเก็บไข่ (ovum pick up) หลังจากยาฉีดประมาณ 34-36 ชั่วโมง
1.2
วิธีที่ใช้ระยะเวลาสั้น (short protocol) โดยการให้ฮอร์โมน GnRHa ) โดยการพ่นยาเข้าโพรงจมูกหรือฉีดยาเข้าใต้ผิวหนัง
โดยเริ่มยาวันที่
2-3 หลังจากที่มีประจำเดือนและให้ยาฉีดเพื่อกระตุ้นรังไข่ 1 วันหลังจากได้ฮอร์โมน
GnRHa
หลังจากนั้นขั้นตอนจะเหมือนกับวิธีที่
1.1
2.
การเจาะเก็บไข่ (ovum pick up) โดยทั่วๆไปจะใช้การเจาะผ่านทางช่องคลอดโดยการใช้คลื่นเสียงความถี่สูงช่วย
ส่วนน้อยจะเจาะผ่านผนังหน้าท้อง
หรือผ่านทางกล้องส่องผ่านทางผนังหน้าท้อง จะกระทำภายใต้การให้ยาสลบ
เพื่อไม่ให้เจ็บปวดหรืออาจให้เพียงยาระงับปวดร่วมกับยากล่อมประสาทก็ได้
3.
การเตรียมน้ำอสุจิ จะเตรียมน้ำอสุจิโดยการให้ฝ่ายชายเก็บอสุจิโดยการช่วยตัวเอง
(masturbation) และนำน้ำอสุจิที่ได้ไป
เตรียมทางห้องปฏิบัติการ
4.
การใส่อสุจิร่วมกับไข่เข้าไปในท่อนำไข่ของฝ่ายหญิง
โดยทั่วๆไปจะกระทำผ่านทางกล้องส่องเจาะผ่านผนังหน้าท้อง (ส่วนน้อยจะทำผ่านโพรงมดลูกและผ่านสายเข้าท่อนำไข่โดยใช้กล้องส่องภายในโพรงมดลูกหรือใช้คลื่นเสียงความถี่สูงช่วย)
ส่วนใหญ่จะกระทำภายใต้การให้ยาสลบเพื่อไม่ให้เจ็บปวด
5.
หลังใส่เชื้ออสุจิและไข่เข้าทางท่อนำไข่เรียบร้อยแล้วจะแนะนำให้นอนพักผ่อน
แต่ไม่ถึงขนาดต้องนอนนิ่งๆบนเตียงตลอดเวลา อาจทำงานได้บ้างเบาๆ จะมีการให้ยารับประทานหรือยาฉีดเข้ากล้ามเนื้อ
หรือให้ยาทั้งสองชนิดร่วมกัน
(ยารับประทานอาจให้เหน็บช่องคลอดได้)
แล้วแต่แพทย์แนะนำ
6.
ประมาณ 2 สัปดาห์หลังจากทำกิฟท์ จะนัดมาเจาะเลือดเพื่อดูว่าตั้งครรภ์หรือไม่
โอกาสตั้งครรภ์
ประมาณ ร้อยละ 30-40
ค่าใช้จ่าย
ค่อนข้างสูง
ขอให้ทุกท่านโชคดีในการพยายามที่จะมีบุตร
ผศ.นพ.
สิงห์เพ็ชร สุขสมปอง
สาขาวิชาผู้มีบุตรยาก
ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
มหาวิทยาลัยมหิดล